Στις 12/03/2024 η εισαγγελέας Μαρία-Ελένη Νικολού εισηγήθηκε την αθώωση του υπόδικου Ηλία Μίχου για τα αδικήματα του βιασμού και της μαστροπείας της 12χρονης στην υπόθεση trafficking του Κολωνού, με μία εξωφρενική πρόταση που προκάλεσε την οργή και τον αποτροπιασμό, τόσο του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου όσο και της επιστημονικής κοινότητας.
Δεν είναι η πρώτη φορά που απασχολεί την κοινή γνώμη η Μαρία-Ελένη Νικολού, η οποία υπηρέτησε επί σειρά ετών στην Εισαγγελία Ανηλίκων της Αθήνας. Σε μία από αυτές τις περιπτώσεις, τον Ιούνιο του 2021, κατατέθηκε εναντίον της αναφορά στον Άρειο Πάγο, για ενέργειες της σε υπόθεση επιμέλειας στην οποία υπήρχε καταγγελία παιδικής κακοποίησης.
Συγκεκριμένα, το 11χρονο παιδί σε αυτήν την υπόθεση είχε καταθέσει στη ΓΑΔΑ ότι δεν θέλει να έχει καμία επικοινωνία με τον πατέρα του, ο οποίος το χτυπούσε. Αμέσως μετά την κατάθεση, με εισαγγελική παραγγελία της Μαρίας-Ελένης Νικολού, εισήχθη για νέα εκτίμηση στο παιδοψυχιατρικό τμήμα του νοσοκομείου Παίδων, όπου και παρέμεινε για μέρες, χωρίς να του επιτρέπουν να δει τη μητέρα του.
Όπως διαβάζουμε στο σχετικό δημοσίευμα “Σκοπός της νέας παιδοψυχιατρικής εξέτασης ήταν, σύμφωνα με την εντολή της εισαγγελέα Νικολού, «να λάβει την απαραίτητη ψυχολογική υποστήριξη για την ομαλότερη προσαρμογή στην οικία του πατέρα του»”. Στην αναφορά-καταγγελία της μητέρας κατά της Εισαγγελέα γινόταν λόγος για εκβιασμό του παιδιού «στο να αποδεχτεί μια κατάσταση αντίθετη με την εκπεφρασμένη θέλησή του και να επιβληθεί με τη βία μέσω παιδοψυχιάτρων η βούλησή του με το “ζόρι”, δηλαδή να δεχτεί να ακολουθήσει τον πατέρα του».
Αυτός ο απαράδεκτος χειρισμός, που συνιστά κατάφωρη καταπάτηση των δικαιωμάτων του 11χρονου παιδιού, αποτελεί στρατηγική της επικίνδυνης ψευδοθεωρίας της γονεϊκής αποξένωσης. Σύμφωνα με την ψευδοθεωρία, η οποία απαξιώνει πλήρως τη βούληση των παιδιών, η άρνηση ενός παιδιού να επικοινωνήσει με έναν κακοποιητικό γονέα, συνιστά αποτέλεσμα της κακόβουλης χειραγώγησης του άλλου γονέα (πιο συχνά της μητέρας). Στις ΗΠΑ λειτουργούν τα λεγόμενα στρατόπεδα επανένωσης (reunification camps) στα οποία εισάγονται με τη βία παιδιά που αρνούνται την επικοινωνία με τον ένα γονέα, με στόχο τη μεταστροφή του φρονήματος τους απέναντι σε αυτόν τον οποίο έχουν καταγγείλει ότι τα κακοποιεί. Αυτά τα κέντρα λειτουργούν ιδιωτικά και το κόστος αναλαμβάνει ο γονέας ο οποίος κατηγορείται για αποξένωση, ενώ τα παιδιά μένουν μέσα και δεν επιτρέπεται να βγουν ή να δουν τον γονέα που αυτά κρίνουν ασφαλή.
Το πνεύμα της εισήγησης της Μαρίας-Ελένης Νικολού στην υπόθεση trafficking της 12χρονης, παρά τις οργισμένες αντιδράσεις που προκάλεσε, δεν πέφτει στο κενό, ούτε αποτελεί εξαίρεση. Η αστυνομία, οι ανακριτικές, εισαγγελικές και δικαστικές αρχές, ακόμα και όταν δεν εμπλέκονται κυκλώματα και μαφίες, συστηματικά αμφισβητούν και επανατραυματίζουν με πολλαπλούς τρόπους τα ανήλικα θύματα που βρίσκουν το θάρρος να καταγγείλουν τη κακοποίηση τους, σωματική, ψυχολογική, σεξουαλική, αντί, ως όφειλαν, να τα προστατεύουν.
Τα έμφυλα στερεότυπα και ο μισογυνισμός που διατρέχουν οριζόντια κράτος και θεσμούς, τραυματίζουν ΟΛΑ τα ευάλωτα σώματα, συμπεριλαμβανομένων, φυσικά, και των παιδιών. Τα θύματα έμφυλης βίας, ενήλικα και ανήλικα, σπάνια θα βρουν δικαίωση. Είτε θα λένε ψέματα, είτε θα τους έχει κάνει πλύση εγκεφάλου η πανούργα η μάνα τους (γονεϊκή αποξένωση), είτε “τα θέλανε” (όπως πολύ πρόσφατα υπονόησε γνωστός τεχνικός σύμβουλος, μάρτυρας σε δικαστική υπόθεση, για 8χρονο παιδί, ότι, δηλαδή, το ίδιο συναίνεσε να πιάσει το πέος του πατέρα του, επομένως δεν πρέπει να γίνεται λόγος για κατάχρηση ανηλίκου σε ασέλγεια).
Όταν, δε, ο θύτης έχει χρήματα και διασυνδέσεις, όλα όσα συμβαίνουν ούτως ή άλλως στις υποθέσεις παιδικής κακοποίησης, δηλαδή, η επίρριψη ευθυνών στο θύμα, η δυσπιστία και οι πολλαπλές καταθέσεις, οι μεγάλες καθυστερήσεις στις νομικές διαδικασίες, η αποσύνδεση του αστικού και ποινικού σκέλους της υπόθεσης, η αγνόηση της ενδοοικογενειακής και έμφυλης βίας, πολλαπλασιάζονται εκθετικά. Η κοινωνικοοικονομική ισχύς του δράστη, σημαίνει ότι μπορεί να κάνει απανωτές μηνύσεις και αγωγές στα ίδια τα θύματα και σε όλους τους μάρτυρες, σημαίνει ότι μπορεί να πληρώνει πολλαπλούς δικηγόρους και τεχνικούς συμβούλους, σημαίνει ότι μπορεί να καθυστερεί χαρακτηριστικά ή ποινική του δίωξη και η δικογραφία να παραμένει στο συρτάρι (βλ. υπόθεση Εισαγγελίας Κέρκυρας), σημαίνει ότι εξοντώνεται το θύμα και όλοι όσοι προσπαθούν να το προστατέψουν.
Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, όταν μία μητέρα καταγγέλει την σεξουαλική κακοποίηση του παιδιού της, τιμωρείται από τις αρχές. Σε αυτό ακριβώς το αποτέλεσμα στοχεύει και το νομικό τέχνασμα υπεράσπισης κακοποιητών που ονομάζουν “γονεϊκή αποξένωση”. Και αυτό ακριβώς θέλει να επιτύχει το λόμπι της υποχρεωτικής συνεπιμέλειας και οι ομάδες για τα δικαιώματα των ανδρών, που πασχίζουν για την ένταξη στον ποινικό κώδικα της ψευδοθεωρίας της “γονεϊκής αποξένωσης”. Την τιμωρία του θύματος, που τόλμησε να αμφισβητήσει την εξουσία του πατέρα-αφέντη. Που τόλμησε να μιλήσει.
Η φυλάκιση της μάνας της 12χρονης είναι μια κραυγαλέα τέτοια περίπτωση, όπου στόχος είναι να σιωπήσει η 12χρονη και, κατ’ επέκταση, όλα τα ανήλικα θύματα.
Δεν είναι τυχαία η χαρά με την οποία υποδέχτηκε το λόμπι των ανδρικών δικαιωμάτων και της ψευδοθεωρίας της γονεϊκής αποξένωσης την εισαγγελική πρόταση. Βολεύει το αφήγημα τους. Και το αφήγημα αυτό, για να σταθεί, απαιτεί να φύγει ο προβολέας από αυτό που καταγγέλει το παιδί και να στραφεί στη μάνα. Μόνο αν βρεθεί ένας άλλος “ένοχος”, θα φύγει ο προβολέας από τον πραγματικό ένοχο. Για να φύγει ο προβολέας από τον βιαστή πατέρα, πρέπει να κατασκευαστεί μια ραδιούργα μάνα που εξαναγκάζει το παιδί να στραφεί με ψέματα εναντίον του πατέρα. Και τότε παύει να έχει σημασία τι λέει το παιδί.
Μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο μια μάνα;
Πως δεν μπορεί; Εδώ στον Κολωνό η άλλη το έπεισε να εκδίδεται.
Ναι, το είπε και η εισαγγελέας.
